Kiezen met een kompas

23 januari 2014 om 06:50

Kiezen is ook moeilijk. Tenminste, dat vinden de meeste mensen. Vaak heeft dat te maken met de consequenties van kiezen. Als je linksaf slaat, kun je niet rechtsaf. En de gevolgen kunnen verstrekkend zijn... Toen ik net dirigent werd, leidde ik een tour van de Young Continentals. Samen met een geweldig team van 'chaperones' reisden we door Europa met een bus vol tieners. Zo geweldig! Volgens mij was het in 1997 dat het thema van die tour 'Choose Right!' was. Over keuzes maken. We wilden tieners helpen met het maken van de juiste keuzes als het gaat om alles waar zij mee te maken hebben: roddelen, vrienden, geloof, gewoontes, studie, seks, noem maar op. Hoe goed ik ook mijn best deed. Ik kon niet anders dan proberen voor te leven wat ik geloofde dat belangrijk was/ is. Ik kon niet de keuzes voor hen maken, en ook niet beïnvloeden wat ze met de input van ons als team deden. Ik kon hen hoogstens een kompas meegeven. Want dat bepaalt de keuzes.

Keuzes en gedachten

Misschien is namelijk nog wel belangrijker dan de uiteindelijke keuze die je maakt de gedachte die je koestert. Want daar komen namelijk keuzes uit voort. En mijn stelling is dat als je met de juiste mindset kiest, je keuzes je altijd helpen.

Als je een kompas hebt, zult je altijd min of meer de goede richting op gaan, ook al zijn er heel veel routes te bewandelen.

Om dit vanuit de bijbel te onderbouwen hoeven we maar één hoofdstuk te lezen. Mattheus 9. Dit hoofdstuk is een min of meer 'gewone' dag uit het leven van Jezus toen hij op aarde was. Hij was aan het reizen, bezocht mensen. En mensen zochten hem op. Zo ook een tweetal blinden: Toen Jezus van daar verderging, volgden hem twee blinden die luidkeels riepen: ‘Heb medelijden met ons, Zoon van David!’ En nadat hij een huis was binnengegaan, kwamen de blinden naar hem toe. Jezus vroeg hun: ‘Gelooft u dat ik dit kan doen?’ Ze antwoordden: ‘Zeker, Heer!’ Daarop raakte hij hun ogen aan en zei: ‘Zoals u gelooft, zo zal het ook gebeuren.’ En hun ogen gingen open. Jezus waarschuwde hen uitdrukkelijk: ‘Zorg ervoor dat niemand het te weten komt!’ Matt. 9:27-30 Wat mij hieraan opvalt is vers 29:

Zoals u gelooft, zo zal het ook gebeuren.

Dit was een 'mindset' van de blinden. Het geloof maakte dat ze de moed hadden om Jezus op te zoeken, te schreeuwen in een menigte mensen die misschien hen daar wel om bekritiseerden. Het zou me niets verbazen. Dezelfde mindset zagen we eerder in het hoofdstuk toen vier mannen hun verlamde vriend bij Jezus brachten. Niet alleen was het het geloof dat ervoor zorgde dat Jezus kon zeggen: "uw zonden worden u vergeven (v. 2)", maar de moed om vanuit geloof de keuze te maken om het dak van het huis van iemand anders te vernielen voor je doel laat zien hoe vastberaden hun gedachten waren.

Wat je denkt bepaalt wat je doet. Het is je kompas.

Boosaardig vs. positief?

Dat het ook anders kan, laat het verhaal van de 'vier vrienden' in Mattheus 9 ook zien. De Schriftgeleerden - let wel, dat is de groep waarvan je denkt dat ze heel gelovig denken - hebben zo hun vragen bij Jezus. Als ik het zo lees, zie ik vooral angst en jaloezie. Dat is ook een kompas. Dat zijn ook gedachten. En Jezus benoemt ze: "Waarom hebt u zulke boosaardige gedachten?" (v.4). Jezus heeft geen moeite met de vragen op zich, maar wel met de gedachten die die vragen vormen.

Geloof vs. ritueel

We zien naast de gelovige vrienden en de blinden ook nog een andere groep. Een groep die het heel graag goed wil doen: de leerlingen van Johannes.  Zij komen in vers 14 naar Jezus toe en vragen waarom Jezus zich niet aan de rituelen van het geloof houdt. Zo kun je ook keuzes maken. Vanuit traditie. Traditie kan ook een kompas zijn. Dat hoeft niet slecht te zijn, maar uiteindelijk komen we uit bij dat tradities niet bepalend zijn. Niet de rituelen, maar het geloof telt. Het kompas, niet de routekaart.

Zichtbaar vs. onzichtbaar

Tot slot nog één gedachte. Een klein zinnetje valt me op als de blinden Jezus om hulp hebben gevraagd. Jezus neemt hen mee een huis in. Hij maakt van de genezing een privé zaak en roept de blinden (tevergeefs) op om het wonder voor zichzelf te houden. Geloof is de goede dingen doen, ook als niemand het ziet. Misschien vonden de blinden het wel een beetje jammer. Ik kan ze niet kwalijk nemen dat ze zichzelf niet konden inhouden nadat ze weer konden zien. Ik kan wel leren van het feit dat mijn gedachten niet altijd zichtbaar hoeven zijn, en dat de impact van mijn keuzes vooral ook gaat om de dingen die ik doe als niemand ze ziet. Vind je het moeilijk om in alles een mindset van geloof en niet van angst of jaloezie te hebben? Heb je een goed kompas?